Η ιστορία του σπιτιού Αλόσανθος

Τον 13ο αιώνα μ.Χ. η Φολέγανδρος βρίσκεται υπό ενετική κυριαρχία και αποτελεί μέρος του Δουκάτου του Αιγαίου. Τότε χτίζεται και το Κάστρο της Φολεγάνδρου, ένας οχυρωμένος αμυντικός οικισμός που είχε σκοπό να προστατέψει τους κατοίκους από τις βίαιες επιδρομές των πειρατών. Στην οικογένειά μας το σπίτι ανήκει πάνω από ενάμιση αιώνα.

Το 2004 αποφασίσαμε να επισκευάσουμε το τμήμα του κτίσματος που είχε διατηρηθεί σχεδόν αναλλοίωτο για πάνω από δέκα αιώνες και να αποκαταστήσουμε εκείνο που είχε ερειπωθεί. Οδηγός μας σε αυτό το εγχείρημα η αγάπη και ο σεβασμός στον τόπο, στην ιστορία, την υλική και την άυλη κληρονομιά του. Επιθυμία μας ήταν να «παντρέψουμε» τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία και τα υλικά με τις σύγχρονες ανάγκες μιας μικρής οικογένειας. Της δικής μας!

Εξωτερική όψη του Κάστρου

Από τη βόρεια πλευρά του το Κάστρο είναι απρόσιτο. Οι όψεις των σπιτιών ήταν ασοβάντιστες και δεν φαίνονταν σχεδόν καθόλου από τη θάλασσα. Συμπλήρωναν έτσι τη φυσική οχύρωση που προσέφερε ο γκρεμός.


Η ιστορία του Κάστρου της Φολεγάνδρου

Το Κάστρο χτίστηκε στα χρόνια που ακολούθησαν τη Δ' Σταυροφορία (1204), την κατάληψη της Πόλης από τους σταυροφόρους και τον διαμελισμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η Φολέγανδρος, όπως και όλες σχεδόν οι Κυκλάδες, πέρασε στην ηγεμονία της πανίσχυρης τότε Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας. Ο Μάρκος Σανούδος, που έγινε το 1205 δούκας του «Δουκάτου του Αιγαίου» με έδρα τη Νάξο, αποφάσισε τη δημιουργία κάστρων στα νησιά της επικράτειάς του.

Το Κάστρο της Φολεγάνδρου δεν είναι φρούριο, σαν αυτά που βλέπουμε σε ιστορικές ταινίες, αλλά ένας μεσαιωνικός αμυντικός σχηματισμός σπιτιών. Ο περίκλειστος αυτός χώρος αποτελούσε τον κύριο οικισμό της Φολεγάνδρου, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της Χώρας αναπτύχθηκε αργότερα, σε περιόδους πιο ειρηνικές. Περπατώντας σήμερα στο Κάστρο έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν κόσμο που ανήκει σε εποχές πολύ παλιές. Πρόκειται για έναν οικισμό που κατοικείται σχεδόν αδιάλειπτα από τη μακρινή εποχή της ίδρυσής του.

Στα στενά του Κάστρου

Το Κάστρο είναι περιοχή κατεξοχήν κατοικιών. Έχει κηρυχθεί διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός και γι’ αυτό προστατεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Στα στενά του Κάστρου

Ο περιορισμένος εσωτερικός χώρος των σπιτιών υποχρέωνε τους κατοίκους να επεκτείνουν τον ιδιωτικό τους χώρο στο πλατύσκαλο και τις σκάλες. Τα φαρδιά σκαλοπάτια χρησίμευαν και ως καθιστικά και οι μικροσκοπικές αυλές και τα πεζούλια επέτρεπαν στους κατοίκους να χαίρονται τις λίγες ηλιόλουστες στιγμές μέσα στο καταχείμωνο.

Στα στενά του Κάστρου

Προτού το Κάστρο προσαρμοστεί στην ειρηνική περίοδο, οι εξωτερικές πλευρές των σπιτιών διέθεταν αρκετές αφανείς θυρίδες-πολεμίστρες και οι πίσω τοίχοι τους κάποιες διόδους για διαφυγή.